Strona główna | Mapa serwisu | Forum
Historia 37pp > Uformowanie i pierwsze działania bojowe 37pp w latach 1918-1921

Uformowanie i pierwsze działania bojowe 37pp w latach 1918-1921


Genezy jednostki należy szukać w Przemyślu, w koszarach byłego 45pułku piechoty cesarza Franciszka Józefa na Zasaniu. Tam bowiem l listopada 1918roku wobec rozpadu monarchii austro - węgierskiej zaczęły się tworzyć z luźnych grup wojska, młodzieży i członków Polskiej Organizacji Wojskowej oddziały, które stały się zalążkiem także i 37 pp.

Pierwszym organizatorem i dowódcą oddziału noszącego nazwę
18 pułku strzelców był por.Leon Kozubski. To on prowadził pierwociny pułku do walki przeciw usiłującym wyprzeć z Przemyśla Polaków, Ukraińcom.

Płk Adam Jaroszewski14 listopada 18 pułk strzelców został uzupełniony batalionem zapasowym byłego austriackiego 10 pp z Nowego Sącza
i przemianowany na 10pp. Nowym dowódcą został ppłk Adam Jaroszewski, pod którego rozkazami jednostka wzięła udział w walkach przeciwko Ukraińcom w Małopolsce Wschodniej.

25 lutego 1919 r. dokonał się akt przemianowania 10 pp na 37 i pod nową nazwą toczył on dalsze ciężkie walki z Ukraińcami. 15 maja 1919r. pułk został włączony do 4 D.P. dowodzonej przez
gen.F. Aleksandrowicza. W składzie tej wielkiej jednostki walczyli żołnierze pułku także na froncie wołyńskim, gdzie po raz pierwszy doszło do kontaktów bojowych z oddziałami sowieckimi. Od 5 sierpnia 1919 r. pułk pełnił służbę zabezpieczającą w rejonie Zdołbunowa. W grudniu został przeniesiony w okolice Janczarudni i Podtubów nad Górą Ubercią
z zadaniem obrony terenu i utrzymania porządku.

Na przełomie marca i kwietnia nastąpiła zmiana na stanowisku dowódcy 37pp. Płk A. Jaroszewski otrzymał awans i odszedł na stanowisko dowódcy VIII brygady. Dowódcą pułku został z dniem 3 kwietnia 1920 dotychczasowy zwierzchnik III batalionu mjr Józef Kuś.

Płk Michał RemizowskiW wojnie polsko - rosyjskiej 1920 r. pułk w ramach 4D.P brał udział od samego początku, od ofensywy na Kijów. Aktywnie uczestniczył
w walkach nad Berezyną w okresie od 21maja do 7 czerwca. Od 7 lipca rozpoczął walki odwrotowe. Droga odwrotu zakończyła się dla tej jednostki w Górze Kalwarii, tam dowództwo przejął ppłk M. Remizowski.

Z tej miejscowości na rozkaz Naczelnego Wodza pułk ruszył do bitwy warszawskiej. Broniąc się na wschodnim brzegu Wisły, by następnie brać udział w kolejnych bitwach i pościgu za pobitymi oddziałami sowieckimi.


Wręczanie żołnierzom sztandaru ufundowanego przez społeczeństwo ziemi łęczyckiej, 23.05.1923r.


Kompania szturmowa 37pp, 1920r.

4 września wraz z resztą 4 dywizji pułk został przerzucony na front lwowski, gdzie stoczył m.in. 9 września bój pod Rohatyniem, na pamiątkę którego w okresie międzywojennym dzień ten stał się świętem pułkowym.


Pobieranie ziemi na polu bitwy pod Rohatyniem 8.10.1938r.


Pogrzeb sapera, 1920 r.

Wraz z przerwaniem działań wojennych z Rosją Radziecką dla pułku wcale nie zakończyły się działania wojenne, gdyż skierowany został w rejon Grodna, gdzie wciąż toczyły się walki
z oddziałami litewskimi.


Oficerowie 37pp na granicy polsko-litewskiej, 1920r.

Tutaj pułk przebywał do 12 listopada 1920 r. pełniąc m.in. służbę obserwacyjną, zaś z tym dniem skierowany został do Ostrołęki. W rejonie tej miejscowości pełnił służbę graniczną i szkolił oddziały aż do 28 kwietnia 1921 r. O natężeniu walk toczonych przez pułk i waleczności jego żołnierzy najlepiej chyba świadczy fakt, iż wykaz odznaczonych Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy obejmował 28 oficerów i podoficerów. Natomiast Krzyż Walecznych otrzymało 110 żołnierzy.

Zdjęcia archiwalne: zbiory Muzeum Regionalnego w Kutnie
Pomysł i realizacja strony Tomasz W.